بررسی معیار های رده شناختی گویش کردی ایلام

چکیده این مقاله به منظور بررسی ملاک­های رده­شناختیِ واجی، صرفی، نحوی و معنایی گویش کردی ایلام، بر پایۀ داده­های گردآوری شده از این گویش نوشته شده است. داده­های مقالۀ حاضر، حاصل یک پژوهش میدانی است که در شهر ایلام و روستاهای اطراف انجام گرفته است؛ بدین منظور، بر اساس پرسش نامه­ای که از قبل طراحی شده بود، با 20 گویشور که اکثراً مردان میانسال به بالا بودند، مصاحبه شد. تحلیل این داده­ها نشان داد که وجود همخوان­های [ř]، [ł]، [ŋ]، [w] و [ч] و نیز واکه های [ε]، [ü]، [ə]، و [ĕ] از مشخصه­های مهم واج­شناختی این گویش می­باشد؛ همچنین، ساختمان هجا در این گویش با زبان فارسی نو متفاوت است و شش الگوی هجایی دارد که سه هجای آن دارای خوشۀ همخوانی آغازی است؛ طوری که عضو دوم خوشه، همواره یکی از نیم­واکه­های [w]، [y]  یا [ч] است. از دیگر یافته­های این پژوهش، توالی مضاف و مضاف­الیه و موصوف و صفت و استفاده از پیش­اضافه و پیرااضافه می­باشد؛ همچنین، داده­ها نشان داد که در این گویش، مطابقت عدد و معدود و تمایز جنس دستوری وجود ندارد. نمایۀ اعداد از یک تا ده بین گویش کردی ایلام و دیگر گویش­های ایرانی تفاوت چندانی ندارد.